Category: Krajobraz

Jeszcze w połowie XIX wieku grunty zespołu należały do pobliskiej krasnostawskiej parafii rzymskokatolickiej pw. św. Franciszka Ksawerego. Dawny dwór, wzniesiony został w I poł. XIX w. Wybudowany jest w stylu klasycystycznym, zwrócony frontem na południe. Drewniany o konstrukcji zrębowej na rzucie prostokąta. Otynkowany i podpiwniczony, z czterokolumnowym portykiem od frontu W 1865 r. władze carskie dokonały konfiskaty majątku, który przeszedł pod władanie Skarbu Imperium – a konkretnie władz guberni. Został on oddany w dzierżawę w pierwszej kolejności rodzinie Dziewickich, którzy mieszkali w Krasnymstawie przez wiele lat. Po pobycie rodziny Dziewickich została w naszym mieście pamiątka w postaci skromnej budowli. Jest nią grób rodzinny na krasnostawskim cmentarzu parafialnym. Ostatnimi dzierżawcami była rodzina Radomyskich. Henryk Radomyski pełnił funkcję Burmistrza Krasnegostawu. Został on aresztowany przez Niemców i zamordowany na Zamku Lubelskim w lutym 1942 r. Po 1944 r. ziemia dworska została rozparcelowana, a zabudowania przekazywano w zarząd różnym instytucjom. Majątek rządowy „Starostwo Krasnostawskie” składał się przed wojną z dwóch folwarków: „Starostwo”, na terenie którego stał dwór oraz folwarku „Rońsko”. Obecnie dworek został poddany gruntownemu remontowi i od października 2015 r. stanowi siedzibę Centrum Integracji Społecznej.

Ciekawostką krasnostawskiego parku jest „klęczące drzewo”. Jest to klon jesionolistny, rosnący na rynku miejskim. Liczy sobie około 67 lat. Jego cechą wyjątkową jest układ pnia. W 2018 roku klon został „Drzewem Roku 2018” w polskiej edycji konkursu, organizowanego przez Klub Gaja. W 2019 roku drzewo to reprezentowało Polskę w plebiscycie Europejskie Drzewo Roku 2019.

Z tyłu dawnego seminarium znajduje się Ogród Biblijny św. Jana Pawła II. Rozpościera się na powierzchni trzech hektarów. Pomysłodawcą i założycielem był ks. prałat Henryk Kapica, były proboszcz kościoła pod wezwaniem św. Franciszka. Osnową ogrodu stała się droga krzyżowa.  Oficjalne otwarcie Karmelu Św. Jana Pawła II nastąpiło w dniu 17 czerwca 2012 roku. W ogrodzie znajduje się około 100 gatunków roślin biblijnych. Przy każdej roślinie znajduje się tabliczka z nazwą polską i łacińską, cytat z Pisma św. oraz kilka zdań o tej roślinie. Obfituje on w niespotykane w Polsce rośliny (w tym m.in. „krzew gorejący” i wierzbę babilońską). Na zimę wiele roślin przenoszonych jest do wnętrza kolegium pojezuickiego i kościoła, gdzie temperatura jest dla nich bardziej zbliżona do naturalnej. Obok wspomnianego Karmelu powstał Ogród ku czci wielkiego misjonarza Św. Franciszka Ksawerego, patrona tutejszej parafii. Został on zaaranżowany zgodnie ze sztuką Japonii i Chin tj.: wiatr i woda. Centrum Ogrodu zajmuje kapliczka w stylu chińskim. Harmonię ogrodu osiągnięto poprzez miękkie kształty i płynne linie, nierówności terenu, wijące się ścieżki i wodne akweny. Kompozycję Ogrodu dopełniają między innymi rośliny: metasekwoja chińska, wierzba mandżurska, złotolin japoński, magnolia gwiaździsta, klony palmowe. Ostatnia część Ogrodu poświęcona jest ku czci Błogosławionego Księdza Zygmunta Pisarskiego. Jego centrum stanowi kapliczka w stylu staropolskim.

Na początku XVI wieku miasto było obwarowane murem obronnym i fosą. Mury miały grubość około 2,6 m. Posiadały kilka baszt oraz trzy bramy. Układ urbanistyczny miasta zachował się w swej zasadniczej części taki sam jak w średniowieczu. Rynek posiada zwartą zabudowę pochodzącą z XVIII-XIX wieku. Szczególnie cenne pod względem zabytkowym są pierzeje: północna i wschodnia. Domy posiadają elewacje późnobarokowe, klasycystyczne i klasycyzujące. Pod rynkiem całym starym miastem rozciąga się sieć drążonych w lessie lochów typu korytarzowego i komorowego, w trzech a niekiedy w pięciu kondygnacjach. Po upadku Powstania Listopadowego władze gubernialne wydały nakaz by pracownicy krasnostawskiego Magistratu, spowodowali zasadzenie drzew w parku. Miały one dawać cień dla spacerujących w święta carskich oficerów i urzędników z rodzinami.  Na cześć cara Aleksandra II park nazwano Placem Aleksandryjskim. Otoczony kamienicami rynek miejski był wybrukowanym placem na którym wojsko urządzało musztry paradne. W centralnym miejscu rynku stał ratusz, którego fundamenty pozostały po dzień dzisiejszy. Drugim ważnym budynkiem o podobnym do ratusza charakterze był Dom Sejmikowy, znajdujący się przy rynku. W czasie walk w latach 1914 – 1915 r. co najmniej połowa zabudowań w rynku została zniszczona a w tym ratusz i budynek sejmikowy odbudowany w 1923 r. W 1916 r. austriackie władze okupacyjne powołały w Krasnymstawie pierwszą radę miejską. Urzędowała ona w kamienicy na rogu obecnej ul. Poniatowskiego i Placu 3 Maja, gdzie czasowo ulokowano siedzibę - magistrat miasta. Radni spośród siebie wybierali burmistrza miasta i jego zastępcę. Rada zajmowała się rozwiązywaniem spraw ludności miasta, funkcjonowaniem instytucji podległych pod magistrat oraz przedkładała postulaty do władz okupacyjnych głównie o pomoc dla mieszkańców. W 1919 r. Rynek Miejski został nazwany Placem 3 Maja na pamięć wydarzeń z 1917 r., kiedy to odbyła się tu ogromna manifestacja ku czci ogłoszenia Konstytucji z 3 maja 1791 r. W Krasnymstawie urodził się jeden z najwybitniejszych grafików polskich XIX w. Antoni Oleszczyński. Na ścianie jednej z odrestaurowanych kamienic przy parku, można zauważyć tablicę pamiątkową poświęconą jemu. Był on związany z Krasnymstawem, gdzie urodził się pod koniec XVIII wieku. Żył w latach 1794 – 1879, z czego ponad 50 lat przebywał  we Francji. Jako emigrant bardzo tęsknił za Polską, do której nigdy nie powrócił. Był uzdolnionym grafikiem, pozostawił po sobie wiele pamiątek, których skromną część ma w posiadaniu Muzeum Regionalne w Krasnymstawie. Obecnie posiada ono kolekcję stalorytów Antoniego Oleszczyńskiego liczącą ponad 200 pozycji, w tym egzemplarze z własnoręcznym opisem autora. W 2008 roku przeprowadzono renowację rynku miejskiego.

Uważany jest za największy zamek w Polsce, wzniesiony po wschodniej stronie Wisły. Zbudowany i rozbudowywany w końcu XVI wieku przez Pawła Orzechowskiego herbu Rogala, podkomorzego chełmskiego, na miejscu dawnej siedziby rodowej Krupskich. Rozbudowany w latach 1604 – 1608.  W rękach Orzechowskich do 1644 roku. Zamek usytuowany na platformie zbliżonej do prostokąta. Zespół złożony z zamku właściwego i tworzącego z nim zamknięty obwód warowny podzamcza. Murowany z kamienia i cegły. Założony na planie zbliżonym do kwadratu. Zamek właściwy usytuowany w części zachodniej, oddzielony wewnętrzną fosą, włączony w obwód murów obronnych z bastejami na narożnikach północno - wschodnim i południowym. Na terenie podzamcza usytuowany niegdyś dziedziniec gospodarczy z budynkami oraz głównym wjazdem od strony północno-wschodniej ze zwodzonym mostem i bramą. Zamek uległ zniszczeniu w latach 1648 - 1660r. w czasie najazdu kozackiego i potopu szweckiego. Od drugiej połowy XVIII wieku zamek jest w ruinie.